Drzewa milczą, reż. Agnieszka Zwiefka / dokument / 2024 / 84 min. / Polska

Kryzys na granicy polsko-białoruskiej trwa od 2021 roku, kiedy to totalitarny przywódca Aleksander Łukaszenko otworzył nowy szlak migracyjny ułatwiający tysiącom uchodźców dotarcie do Unii Europejskiej. Polski rząd odpowiedział tworząc zamkniętą strefę wokół granicy. Pomoc humanitarna jest tam mocno ograniczona, przebywający w lesie ludzie głodują i umierają z wycieńczenia oraz chłodu.
Mama nastoletniej Runy była jedną z osób, które zmarły w wyniku hipotermii. Kurdyjka wraz z ojcem i młodszymi braćmi trafia do obozu dla uchodźców, gdzie rodzina, wbrew temu, co słyszy z mediów i telewizyjnych nagrań, spotyka się życzliwością i ogromnym wsparciem ze strony pracowników ośrodka. Rozwiązanie jest jednak tymczasowe, wciąż grozi im deportacja, a niedawne przygraniczne doświadczenia nie dają o sobie łatwo zapomnieć.
Bohaterka “Drzewa milczą” przechodzi przyspieszony kurs dojrzewania i nauki kolejnego języka, musi zająć się czwórką rodzeństwa, wspierać w znalezieniu pracy zagubionego w nowej rzeczywistości ojca, a przy tym myśleć o swojej własnej przyszłości i zdrowiu. Runa jest zmęczona i przytłoczona bezsilnością. Jednym ze sposobów radzenia sobie z trudnymi emocjami jest dla niej tworzenie rysunków w szkicowniku, które ożywają na ekranie dzięki pracy animatorów.
Agnieszka Zwiefka, obierając za główną bohaterkę nastoletnią Runę, nie tyle opowiada o konflikcie na granicy, co tworzy uniwersalną historię dorastania w cieniu globalnego kryzysu uchodźczego. Z całą jego niepewnością, traumami, umiejętnościami szybkiego przystosowywania się do nowych warunków i ról, ale i tymi samymi idolami, co u rówieśników z wymarzonego Zachodu.